SOSW

NADWRAŻLIWOŚĆ DOTYKOWA- JEJ WPŁYW NA ROZWÓJ DZIECKA

Szczegóły

E.D.

Odsłony: 77

Listopad, to jeden z najciemniejszych, ponurych, wietrznych, deszczowych i nostalgicznych miesięcy w roku. Krople deszczu, wiatr, przeszywają nasze ciało, stymulując naturalnie, nasz zmysł dotyku.

Dotyk w integracji sensorycznej należy, do jednego z najważniejszych zmysłów, bez którego nie moglibyśmy prawidłowo funkcjonować. To jeden, z głównych systemów bazowych rozwijających się już w życiu płodowym. Zmysł ten jest fundamentem, do rozwoju innych zmysłów oraz wielu umiejętności rozwojowych. Dotyk jest również, regulatorem odbioru, otaczającej nas rzeczywistości oraz niewyczerpanym źródłem, wielu bodźców oddziałujących na integracje sensoryczną i rozwój mózgu. Jedną z nieprawidłowości, w zakresie tego układu w integracji sensorycznej jest nadwrażliwość dotykowa.

Nadwrażliwość pojawia się wówczas, kiedy mózg nie potrafi wyhamować swoich reakcji, na dochodzący do niego bodziec, odbierając go bardzo intensywnie i tworząc, niewłaściwe dla społeczeństwa zachowania adaptacyjne. W konsekwencji dochodzi do nadmiernego pobudzenia układu nerwowego, trudności z przetwarzaniem informacji i dekoncentracji.

Najbardziej powszechne reakcje dziecka z nadwrażliwością to:
 Walka- przejawiająca się wrogością , oporem dziecka.
 Ucieczka- separacja od miejsc, rzeczy, osób, które wywołują nieprzyjemny bodziec.
 Zastyganie-niemożność wykonania, jakiegokolwiek zadania, brak słowa a nawet bezdech.
 Strach- silny lęk przed ludźmi, otaczającą rzeczywistością.

Reakcje, dziecka z nadwrażliwością dotykową są niezależne od niego, to jedynie nieświadoma odpowiedź, układu nerwowego na określony bodziec. Nadwrażliwość dotykowa jest zatem, brakiem, równowagi w układzie dotykowym, między procesami obronnymi i różnicującymi. Ciekawe jest to, że dzieci z nadwrażliwością dotykową pomijają etap, badania przestrzeni za pomocą sfery oralnej (ust). W miarę rozwoju dziecka mogą pojawiać się inne objawy, świadczące o nadwrażliwości dotykowej lub nasilać się już istniejące.

Do najczęściej występujących możemy zaliczyć:
 Silny odruch wymiotny, nie tylko na jedzenie, ale też na widok gumowych, miękkich zabawek.
 Reakcje na kontakt z różnymi materiałami.
 Niechęć do: zabiegów higienicznych takich jak: mycie głowy, uszu, zębów..., do przytulania, obejmowania.
 Problem z wypróżnianiem się – w trakcie tych czynności jest konieczność, bycia w kontakcie z innymi osobami.
 Częste mycie rąk i silny pedantyzm.
 Dyskomfort w miejscach zatłoczonych.
 Osłabienie motoryki małej, problemy grafomotoryczne.

W jaki sposób możemy pomóc dziecku z nadwrażliwością dotykową, jakie działania możemy wdrożyć?
Priorytetem, działań z dzieckiem z nadwrażliwością dotykową w naszej placówce jest zadbanie, o potrzebę bezpieczeństwa dziecka, czyli stworzenie życzliwej, pełnej empatii atmosfery. Nie należy naciskać, zbyt na dziecko i postępować zgodnie z zasadą małych kroków. Doskonałym działaniem w przypadku nadwrażliwości dotykowej jest stymulacja dotykowa, czyli masaż. Siła nacisku powinna być dobrana odpowiednio do wieku i możliwości psychofizycznych dziecka.

Na zajęciach z zakresu integracji sensorycznej w naszej placówce włączamy, następujące ćwiczenia i aktywności:
 Zabawy z grochem, fasolą, ciecierzycą „Poszukiwanie skarbów w piasku kinetycznym".
 Spacery po ścieżkach sensorycznych, na stojąco, na czworaka itp.
 Zabawy z wykorzystaniem mas plastycznych, gniotki.
 Stymulacje termiczne.
 Memory dotykowe.

To tylko, niektóre propozycje ćwiczeń, stosowanych przez naszych specjalistów, mających na celu zmniejszenie, nadwrażliwości dotykowej. Najważniejsze w procesie terapeutycznym jest powolne, oswajanie dziecka z różnymi fakturami w atmosferze zrozumienia i cierpliwości. Warto obserwować ciało i reakcje dziecka, aby właściwie dobierać ćwiczenia i aktywności. Bardzo ważna jest również współpraca z rodzicami, którą na bieżąco prowadzimy w naszym Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym. Rodzice, którzy na co dzień obserwują, swoje dziecko w różnych warunkach, to skarbnica wiedzy, niezbędna do odpowiedniej stymulacji dziecka, która umożliwia w razie konieczności modyfikację działań i systematyczne wsparcie, dziecka w procesie terapeutycznym.

Źródło:
Czasopismo „Integracja sensoryczna w praktyce" wyd. Forum; prenumerata maj/czerwiec 2023 (02).

Opracowała:
Wioletta Mazur-Błajdo
specjalista SI SOSW w Leżajsku